Het Preventieakkoord uit 2018 is een softe hap

Brigit Toebes, hoogleraar gezondheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en directeur van het Aletta Jacobs School of Public Health is heel duidelijk. Het Preventieakkoord uit 2018 is een softe hap.

In 2018 kwamen 70 partijen tot een compromistekst hoe Nederland gezonder te krijgen is. Wat ik toen absurd vond (en wat men nu erkent) is dat de voedings- en de alcoholindustrie mochten meepraten. Het resultaat was een compromis tussen verschillende belanghebbenden. Belanghebbenden met tegengestelde belangen. De industrie wil geld verdienen en wil natuurlijk niet te veel belemmert worden in hun drang naar meer verkopen. Het is hun gelukt de te nemen maatregelen af te zwakken. 

Lees de commentaren in de kranten en huiver. Hoe wordt de Nederlander gemanipuleerd om juist ongezonde keuzes te maken. De industrie maakt gebruik van neuromarketing. Een wetenschappelijke manier om mensen bewust of onbewust te bewegen tot (ongezonde) aankopen. De voedingsindustrie heeft de juiste mix van ingrediënten gevonden om de smaakpapillen optimaal te verwennen en zo de consument te verleiden om hun producten te consumeren. Producten die niet persé gezond zijn. In de aangeboden voeding zitten stoffen die bepaalde smaken welke we lekker vinden juist te versterken. Het zijn zogenaamd geen verslavende stoffen, maar ze prikkelen het beloningssysteem in de hersenen waardoor de consument geprikkeld wordt om hiervan toch meer te eten. En zo zijn er vele manieren om de consument juist ongezonde keuzes te laten maken. 



Toebes in de Leeuwarder Courant 18 januari 2024
“Bij het nuttigen van ongezonde producten komt vaak verslaving om de hoek kijken.”

Vele partijen proberen de gezondheid van Nederland op een positieve manier te beïnvloeden, maar het lukt niet echt. De negatieve krachten in onze maatschappij zijn ons nog steeds te machtig. Nederland wordt ongezonder en ongezonder. Ik zal maar niet opsommen welke gevolgen dit heeft voor onze maatschappij. Dat weet iedereen nu wel.

Wat ik mis in de gehele discussie is de eigen verantwoordelijkheid van de Nederlander. Tot nu toe lees ik voornamelijk een “top down” strategie. De Nederlander wordt allerlei maatregelen opgelegd, door de strot geduwd (om dat maar eens heel volks te benoemen). En dat veroorzaakt weer een frustratie bij de Nederlanders. Kunnen we het eens op een andere manier aanpakken. Beter beginnen bij de Nederlander zelf. Hoe kunnen we de Nederlander ondersteunen om tot een goede eigen strategie te komen? 

Met we bedoel ik de zorgverleners. Want juist de zorgverleners komen met mensen in aanraking die een gezondheidsprobleem ervaren. Ik denk dat de zorgverleners bij uitstek een coachende rol moeten hebben of krijgen om gezond gedrag op te roepen bij de Nederlander. Wellicht een idee om de zorgverleners hierin te scholen en hen die taak toe te bedelen? Ik bedoel dan wel alle zorgverleners. Met we bedoel ik ook alle sportscholen. Zij doen dat al. Maar we kunnen hen ook meer inzetten en hiervoor belonen. Met we bedoel ik alle scholen. Niet alleen de basisscholen. Echt alle scholen. Kijk niet alleen naar de kinderen. Betrek in hierin ook de ouders en grootouders, broertjes en zusjes. Gezond gedrag moet je samen ontwikkelen. 

Met we bedoel ik…… (vul maar in)

Zullen we dus eens met een “bottum up” strategie starten. Er zijn initiatieven die dat al doen. Mijns inziens nog als een druppel op een gloeiende plaat. Enkele jaren geleden heb ik het geprobeerd met een school en een sportschool. Het lukte niet. Geen geld, school had geen tijd. Ons initiatief was niet levensvatbaar. Overheid, help Nederland de “bottum up” strategie te hanteren en gezonder te worden.  

Als fysiotherapeut coach ik mensen naar een gezondere leefstijl. Ik heb me ook verdiept in voeding en breinwetenschappen. Een gezondere leefstijl ontwikkelen gaat met vallen en opstaan. Inzicht hebben in de valkuilen naar gezond leven ken ik als geen ander. Om een goed resultaat te boeken is het niet altijd alleen een kwestie van gezond eten en meer bewegen. Het is voor iedereen mogelijk resultaat te boeken. Daarin wil ik iedereen graag ondersteunen.